KTM  1290 SUPER DUKE R - 2017

Wist u dat: In de motortaal "Chopper" betekent: De basisbetekenis van het werkwoord to chop is afhakken. Naast allerlei betekenissen op andere terreinen dan de nieuwe betekenis die to chop zou krijgen binnen de wereld van sportwagens en motorfietsen aan de Amerikaanse Westkust, betekent chopper volgens het Dictionary o f American Slang van Wentworth & Flexner een kaartjesscheurder aan de ingang van een bioscoop, maar ook de bijnaam voor een Thompson machinegeweer (1929). Een paar jaar later, in 1931, werd die betekenis binnen de Amerikaanse onderwereld verruimd tot: de man met het machinegeweer. In 1955 ontstaat binnen de hot-rod scene van jeugdige bezitters van sportwagens in Californië het begrip chopped top. Een opgevoerde auto werd ontdaan van dak, voorruit en sponning en zelfs zijramen ‘so that only the bare frame was left above door level’. Er is weinig verbeeldingskracht voor nodig om in plaats van een auto een motorfiets tot zijn naakte essentie terug te brengen. Die rage begon min o f meer in dezelfde tijd, namelijk begin jaren vijftig aan de zonnige Amerikaanse Westkust. Het voorspatbord verdween, het achterste deel van het achterspatbord werd verwijderd, alsmede conventioneel en solide ogende treeplanken. Dat alles droeg bij tot een uiterlijk van onveiligheid, roekeloosheid en daarmee onaangepastheid. In de literatuur wordt voor het eerst aan het eind van de jaren vijftig de term chopper gebezigd voor een dergelijke gestripte motorfiets of bike en raakt de term biker voor berijders van onconventionele motorfietsen in zwang. De chopper werd een echte rage na de film Easy Rider uit 1969. De titel van de film met Dennis Hopper en Peter Fonda werd ontleend aan de comfortabele en ontspannen zitpositie op hun flamboyante Harley-choppers. Schijnbaar zonder inspanning van Hopper en Fonda worden de bewoners in de square wereld die zij op hun romantisch uitziende motorfietsen doorkruisen gereduceerd tot figuranten die op provocerende wijze op hun burgerlijke onvrijheid worden gewezen. De motoragent en daarmee alle motorrijders van de gevestigde orde zitten nu wel heel erg rechtop hun aangeharkte motorfietsen. Voor hen die al iets met motorfietsen hadden op het moment dat Easy Rider uitkwam en tevens kritisch stonden tegenover het establishment aan het einde van de jaren zestig, kwam de boodschap goed over. Na wereldwijde roulatie van de film kreeg het choppen van originele Harley’s een aanzienlijke navolging. Essentieel en in het oog springend was de verlengde voorvork en het gewijzigde frame, waarvan de balhoofdhoek werd vergroot raked frame), wat enig deskundig zaag- en laswerk vereiste. Het aanpassen van de balhoofdhoek was nodig om een omhoogstaande voorkant te vermijden bij het monteren van een verlengde voorvork. De krachtbron van het merendeel van de choppers, het 1200CC Harley v-twin motorblok, werd met alle beschikbare middelen opgepept, wat meer snelheid betekende, zodat wegligging en remcapaciteit, maar ook een wat minder compromisloze ergonomische zitpositie werden herzien. Menig liefhebber van de originele fabrieksHarley of-Indian heeft met tranen in de ogen de radicale chopperrage (1970-1980) zien woeden. Na tien jaar was het verlengde voorvork-syndroom goeddeels verdwenen. Menig chopper bleek een krakkemikkige constructie te zijn die door zijn modegevoelige bezitter vaak na korte tijd al weer van de hand werd gedaan en als schroot op onderdelenmarkten terechtkwam. Een indrukwekkend aantal originele Harley-Davidsons en Indians werd aan de chopperrage opgeofferd. Met name de Panheads en Knuckleheads, de zware modellen van Harley-Davidson uit de jaren veertig, vijftig en begin jaren zestig vielen ten prooi aan deze trend, die bovendien voortdurend wisselde. Een jaar later waren korte lage sturen en *dragpipes in de mode, en paste een chopperrijder zijn vehikel weer aan de nieuwste rage aan. Het verchromen van talrijke bestanddelen is altijd inherent gebleven aan de verschijningsvorm van choppers. Soms ging het verchromen zo ver dat hele frames en zelfs carterhelften o f oliepompen een chroomlaag kregen. Die extremen komen nauwelijks nog voor. De lengte van voorvorken nam eveneens af tot een hanteerbare maat, waarmee niet iedere te nemen bocht een straf werd. De custombike is de wat ingetogener opvolger van de chopper. De huidige naam chopper, die aan eigentijdse modellen van de Japanse motorindustrie wordt meegegeven, duidt op een verre gelijkenis met het Easy Rider-silhouet. De enige rechtvaardiging van de naam chopper hierbij is dat er sprake is vaneen achteruitleunende zitpositie, waarbij de voeten naar voren worden geplaatst en de handen een welvend, middelhoog stuur vasthouden. De zogenaamde ontspannen, lui achteroverhangende zit die deze motor zijn chopper-image verschaft, blijkt op langere ritten tot heel wat rug-, arm- en zitvlakpijn te leiden. Met eigenbouw o f ingrijpende realisering van individuele wensen heeft de met chopper aangeduide moderne Japanner in het geheel niets te maken. Het is een seriemotorfiets die als typetje met deze benaming voor massaconsumenten recentelijk op de markt is gebracht.